مجلات ربودهشده
مجله Archives des Science،
مجلهای معتبر مربوط به "انجمن فیزیک و
تاریخ طبیعی ژنو" است. این انجمن
در سال 1790 تاسیس شده و عضو فرهنگستان علوم طبیعی سوئیس است. نشانی این مجله که
زیردامنهای از دامنه اینترنتی دانشگاه
ژنو است، بصورت www.unige.ch/sphn/Publications/ArchivesSciences/Archives.html است. ضریب تاثیر
این مجله در سال 2010، 0.474 بود. ISSN
این مجله، 1661-464X است.
در اواخر سال 2011، افراد متقلب، وبگاهی ساختگی
با دامنه www.sciencesarchive.com طراحی کردند که اکنون از دسترس خارج است.
در این وبگاه، فردی با نام Prof E. Schmid به عنوان سردبیر معرفی شده بود، که طبق گفته سردبیر مجله اصلی، چنین شخصی وجود ندارد. همچنین شماره تلفن ذکرشده
به عنوان شماره تلفن سردبیر هم در ژنو موجود نیست. افراد متقلب برای تشویق
دانشجویان به چاپ مقاله در مجله ساختگی، مقالاتی از Elsevier را در لیست مقالات مجله ساختگی خود آورده بودند. مبلغ دریافتی از مولفین، 550
دلار آمریکا، به یک بانک در ارمنستان واریز میشد که برای یک مجله در ژنو بسیار شک
برانگیز بود. مقالات ارسالی به این مجله، در کمتر از 10 روز، بدون هیچگونه
توضیحات داوری، پذیرش نهایی میگرفتند. متاسفانه، افراد بسیار زیادی از ایران با
زمینههای تحقیقاتی گوناگون، تعداد زیادی مقاله در این مجله ساختگی به چاپ رسانند.
در شمارههای چند ماه آخر این مجله ساختگی، همه مولفان از ایران بودند!
در اواخر سال
2012، اولین بار آقای دکتر مهرداد جلالیان از ایران متوجه ساختگیبودن این مجله شد، و وبگاه آنها را به عنوان وبگاهی کلاهبردار معرفی کرد. در آن
زمان، افراد متقلب، وبگاه دوم خود، www.archiveofscience.com
را راهاندازی کردند، و در آن، وبگاه اول را متقلب معرفی کردند! وبگاه دوم نیز
اکنون از دسترس خارج است. زمانی که آقای دکتر جلالیان موضوع وبگاههای ساختگی را
به سردبیر مجله اصلی اطلاع داد.
سردبیر در صفحه اول مجله، خطاب به مولفین
بصورت زیر هشدار داد:
Warning:
·
The website
http://archiveofscience.com (or http://www.archiveofscience.com/, or also
http://sciencesarchive.com or http://www.sciencesarchive.com; changing with
time) IS NOT the official website of the journal Archives des Sciences
published by the SPHN.
·
This website
criminally usurps the identity of the official journal, using fraudulent means
(false editorial board, false addresses, false publication requirements, etc.)
in order to encourage scientists to publish articles through financial
contribution.
·
The SPHN is
not liable for any offense undergone by potential authors who would have
submitted and published scientific articles via the website mentioned above.
وزارت علوم، تحقیقات، و فناوری، در جولای
2013، این مجله را از مارس 2013 به بعد نامعتبر اعلام کرد. اکنون دیگر مجله اصلی Archives des
Sciences
نیز از لیست مجلات ISI
در وبگاه تامسون رویترز خارج شده است. به
این مجلات ساختگی، اصطلاحا مجلات ربودهشده (hijacked journals) میگویند. در این لینک، لیستی از این مجلات
تا سال 2014 قابل مشاهده است.
یکی دیگر از
مجلات ربودهشده، مجله Sylwan است. این مجله، لهستانی است و در وبگاه تامسون رویترز به عنوان مجله ISI تایید شده است.
وبگاه اصلی با دامنه .pl از اینجا، و وبگاه ساختگی با دامنه .org از اینجا قابل دسترسی است. وبگاه اصلی، به
زبان لهستانی، و وبگاه ساختگی، به زبان انگلیسی است. افراد متقلب، وبگاه ساختگی را
به عنوان نسخه انگلیسی مجله Sylwan معرفی کرده‌اند. این مجله در کمتر از
3 روز، به مقالات ارسالی، پذیرش نهایی میدهد. برای چاپ مقاله در مجله ساختگی، 650 دلار آمریکا از فرستنده مقاله درخواست می‌شود. وبگاه ساختگی، در آوریل 2014 ایجادشده
است. تعداد مقالات مربوط به یکسال اخیر، در وبگاه ساختگی، به صورت زیر است.
همانگونه که مشاهده می‌شود، یک ماه پس از شروع به کار مجله
ساختگی، تعداد مقالات از حدود 9 مقاله در هر ماه به 141 مقاله افزایش یافته‌است.
افراد متقلب، از طریق مجله ساختگی Sylwan، از آوریل 2014 تاکنون، در مجموع بیش
از 900 میلیون تومان درآمد کسب کرده‌اند!
یکی از مسائلی که در بررسی اولیه مجلات ربودهشده،
ساختگیبودن آنها را آشکار میسازد، ملیت نویسندگان مقالات چاپشده در آنها با
توجه به نام و دانشگاهشان است. بیشتر آنها ایرانی، هندی یا عرب هستند که به عنوان
مثال برای یک مجله در کشور لهستان شک‌برانگیز است. افراد متقلب دست اندرکار مجله
ساختگی Sylwan، متوجه این موضوع
هستند، از این رو نام و دانشگاه نویسندگان را از لیست مقالات چاپشده حذف کرده‌اند.
وبگاه ساختگی هنوز فعال است، و مجله Sylwan هنوز از طرف
وزارت علوم به عنوان مجله نامعتبر معرفی نشده‌است.
اما این کلاه‌برداران
چگونه قربانیان خود را پیدا میکنند؟ یکی از راه‌ها این است که آنها به پایگاه
داده ایمیلهای پژوهشگرانی که در مجلات و همایشها مقاله ارائه میدهند دسترسی
پیدا میکنند. به آنها ایمیل می زنند و ادعا میکنند که مقالاتشان برای چاپ در
مجلهای که در فهرست ISI
هم هست انتخاب شده است. به عنوان مثال مجله فرانسوی ربودهشده Pensee، با این وبگاه اصلی، و این وبگاه ساختگی را درنظر می‌گیریم.
وبگاه ساختگی این مجله، همچنان فعال است و در چند روز گذشته هم از آن ایمیل دریافت
شده است. یک دانشجوی ایرانی، ایمیل‌هایی را که طی یکسال گذشته از این مجله ساختگی
دریافت کرده‌است، در اختیار ما قرار داده‌است. در جدول زیر این ایمیل‌ها آورده شده‌اند.
|
ردیف
|
تاریخ
|
محتوی
|
|
1
|
12/09/2013
|
اولین فراخوان مقاله، با این مضمون
که مقاله شما برای چاپ در مجله ما که در فهرست ISI است، پذیرفته
شده است.
|
|
2
|
13/12/2013
|
فراخوان دوم، همانند فراخوان اول
|
|
3
|
05/03/2014
|
فراخوان سوم، همانند فراخوان اول
|
|
4
|
09/04/2014
|
ارسال مقاله توسط دانشجو، و دریافت
ایمیل تاییدیه از طرف مجله
|
|
5
|
14/04/2014
|
اعلام پذیرش نهایی مقاله بدون هیچگونه
توضیحات داوری و بعد از گذشت 5 روز، و اعلام مبلغ 450 دلار آمریکا برای چاپ
مقاله، و اینکه تنها 5 روز برای پرداخت این مبلغ فرصت دارید.
|
|
6
|
17/04/2014
|
یادآوری مجدد برای پرداخت مبلغ 450
دلار، و اینکه تنها 5 روز دیگر برای پرداخت این مبلغ فرصت دارید.
|
|
7
|
11/06/2014
|
اعلام اینکه مقاله شما جزء بهترین
مقالات ارسال شده به مجله است. از این رو برای چاپ با مبلغ کمتر، 300 دلار،
درنظرگرفته شده است و اینکه تنها 6 روز دیگر برای پرداخت این مبلغ فرصت دارید.
|
|
8
|
23/09/2014
|
فراخوان چهارم، همانند فراخوان اول
|
متاسفانه این
مجله ساختگی، در حال حاضر بسیار فعال است و مشتریان زیادی
دارد. از این رو در ادامه، چند نکته را که اثباتی بر ساختگیبودن آن است بیان می‌کنیم.
§ با توجه به اطلاعات موجود درباره دامنه مجله ساختگی، penseejournal.com در وبگاه who.is، این دامنه در آوریل 2013 ایجاد شده
است. اما در آرشیو آن مقالاتی
مربوط به دو سال قبل از ایجاد دامنه، از 2011 قرارداده شده است.
§ همه مقالات موجود در آرشیو وبگاه ساختگی، از
جولای 2013 به قبل، بدون نام نویسنده هستند. تعداد زیادی از این مقالات، از مجلات
و همایش‌های دیگر که در آنها نام نویسنده هم موجود است برداشته شده‌اند.
§ تعداد زیادی از مقالات از جولای 2013 به بعد که دارای نام
نویسنده هستند، عینا در وبگاه مجلات و همایش‌های دیگر هم موجود هستند.
§
در صفحه اول وبگاه
اصلی، به زبان فرانسه، درباره ساختگی بودن وبگاه
انگلیسی هشدار داده شده است.
§
وبگاه ساختگی،
توسط
آقای دکتر مهرداد جلالیان به عنوان مجله
ربودهشده اعلام شده است.
§
همانگونه که
در جدول فوق نیز مشاهده می‌شود، این مجله ساختگی، به همه مقالات ارسالی، بعد از
پنج روز، پذیرش نهایی و بدون هیچ گونه توضیحات داوری می دهد. همچنین با ارسال ایمیلهای متعدد، با چانه زنی اصرار دارد به هر طریقی از
فرستنده مقاله، پول دریافت کند.
ما از تعدادی از دانشجویانی که به موسسات
مدعی چاپ مقالات ISI در
زمان کم، مراجعه کرده بودند پرس‌و‌جو کردیم. به این نتیجه رسیدیم که آن موسسات
غیرقانونی نیز در همین مجلات ربودهشده، مقاله ISI چاپ میکنند! آیا بین این
دو گروه کلاهبردار رابطه‌ای وجود دارد؟!
علی عابدی،
دانشجوی دکتری مهندسی برق، دانشگاه تربیت مدرس
احساناله کبیر،
استاد مهندسی برق، دانشگاه تربیت مدرس
4
