ویراستار ارشدی که مقالات زیادی از خود را در مجله‌‌اش چاپ کرده بازنشسته می‌شود

ویراستاری که مقاله های خود را چاپ می کرد ، بازنشسته می شود

نوشته: Quirin Schiermeier
ماخذ : NATURE|Vol 456|27 November 2008
ترجمه : جواد یعقوبی درابی ( دانشجوی دکتری ادبیات انگلیسی ) – مهدی سلیمی ( دانشجوی دکتری ریاضی کاربردی ، نظریه ی بازی ها ) دانشگاه پوترا – مالزی

ویراستار یک مجله فیزیک نظری که به دلیل استفاده فردی خود از آن - برای چاپ مقالات شخصی خویش - با انتقاد های روزافزونی مواجه شده، مجبور شده است در اوایل سال آینده میلادی به بازنشستگی زود تر از موعد تن دهد.
تنها در شماره دسامبر این مجله، از مجموع 36 مقاله چاپ شده درمجله ی کی آس، سالی تنز و فراکتالز (Chaos ,Solitons & Fractals) 5 مقاله به قلم سردبیر آن یعنی آقای محمد النشایی نگاشته شده است . از ابتدای امسال تا کنون 60 مقاله به قلم وی دراین مجله به چاپ رسیده است. محمد النشایی که دانش آموخته مهندسی عمران می باشد، سعی دارد مفاهیم فیزیک ذرات را با نظریه آشوب در هم آمیزد. بسیاری از مقاله های وی بر گرد این محور می چرخد که خصوصیات فراکتال زمان-مکان می توانند ذرات بنیادین و ثابتهای فیزیکی را تحت تاثیر خود قراردهند.
بسیاری از دانشمندان که با مجله نیچر(Nature) ارتباط دارند بر این عقیده اند که بیشتر مقاله های النشایی به لحاظ محتوای علمی ضعیف هستند. پیتر وویت (Peter Woit)- ریاضی فیزیک دان از دانشگاه کلمبیا در نیویورک – می گوید به ظن وی : " این موضوع کاملاٌ واضح است که یا مقاله های وی(النشایی) اساساً مورد بررسی وبازخوانی برای چاپ قرار نمی گیرند ویا - درخوش بینانه ترین شکل آن - این باز بینی ها بسیار سرسری هستند". با این حال دلایل محکمی برای این که نظریات وی به کلیت این رشته علمی صدمه ای وارد کرده باشد وجود ندارد.
النشایی در قاهره به دنیا آمده است و اکنون نیمی از اوقات خود را در انگلستان و نیمی دیگر را در آلمان سپری می کند. وی این اتهام که نظریاتش حاصل برداشت های سطحی وی در این رشته است را رد می کند. النشایی، در ایمیلی که توسط پی. کوپر (P. Cooper) به عنوان سخنگوی هیات تحریریه مجله کی آس ،سالی تنز و فراکتالز (CS&F) امضا شده است، به مجله نیچر چنین می گوید: " مقاله های ما آن چنان که از یک مجله و ناشر مشهور بین المللی انتظار می رود، مورد بازخوانی قرار می گیرند".
ال سوی یر (Elsevier) که این مجله را چاپ می کند عضو" Committee on Publication Ethics" است. این کمیته بر این نکته تاکید دارد که ویراستاران خوب آن دسته از ویراستارانی هستند که با کار خویش " تضمین" می نمایند، تمامی گزارش ها و تحقیقات به چاب رسیده، توسط داوران واجد شرایط مورد باز بینی قرار گرفته اند" .
در 25 نوامبر شیرا تاباچنکف (Shira Tabachnikoff) مدیر دفتر ارتباطا ت صنفی ال سوی یر در ایمیلی به مجله نیچر می نویسد: " بازنشسته شدن دکتر النشایی از سمت سردبیری مجله کی آس ،سالی تنز و فراکتالز (CS&F) دراولین شماره سال 2009 به اطلاع خوانندگان خواهد رسید. ال سوی یر و دکتر النشایی مدتی است جزئیات موضوع بازنشستگی وی و تمهیدات لازم برای انجام کارهای مربوط به مقالات در دست بررسی مجله را مورد بحث قرار داده اند".
تاباچنکف درایمیل دیگری نوشته است : " (ما) به این اصل که می بایست در مورد رعایت استاندارد ها در روند ویراستاری و بازبینی مقالات از ویراستاران خویش حمایت نماییم، بسیار پایبند هستیم. گاهی اوقات شاید در مورد موضوع و یا زمینه ای علمی بحث هایی حتی در مورد تصمیمات ویراستاران داشته باشیم که این موضوع بخشی طبیعی از روند چاپ مطالب علمی است " .
النشایی از پیشینه مقالات چاپ شده در مجله با این جملات دفاع می نماید : " تاکید اصلی ما بر محتوای علمی و دست اول بودن مقالات است ودر مورد افراد مشهور ویا ارتباط با نامهای پرآوازه تاکید کمتری داریم". در لیستی در وب سایت وی مثال هایی از عناوینی هم چون دارا بودن کرسی استادی در دانشگاه جی آو تونگ شانگهای ) ( Shanghai Jiao Tong University و دانشگاه دانگ هوا Donghua University ) (به چشم می خورد. او به گفته خودش مشاور وزارت علوم و فناوری مصر و یکی از مشاورین اصلی وزارت علوم و فناوری عربستان سعودی است. درستی این اظهارات سوالی است که پس از تلاش های مکرر از سوی مجله نیچر هم چنان بدون پاسخ مانده است.
ولی طبق گفته والتر گراینر) (Walter Greiner یکی از مدیران اسبق انستیتوی فیزیک دانشگاه ولفگانگ گوته در فرانکفورت، النشایی - آن چنان که در وب سایت خود ادعا می نماید – عضو برجسته این انستیتو نمی باشد. گراینر همچنین می گوید که النشایی به در خواست های وی برای حذف کردن نامش از لیست اعضای افتخاری هیات داوران مجله توجهی نکرده است. کوپر ازقول النشایی گفته است که پذیرش چنین درخواست هایی " پسندیده " نیست.
النشایی مجله ی کی آس ،سالی تنز و فراکتالز(CS&F) را در سال 1991 پایه گذاری نمود. هزینه های این مجله بالغ بر 4520 دلار در سال می گردد و معمولاً به همراه مجموعه مجلات ال سوی یر عرضه می گردد. به همین دلیل بیشتر سازمان های تحقیقاتی بزرگ به آن دسترسی الکترونیکی دارند.
در سال2007 مجله به طور نسبی دارای ضریب تاثیربالایی به میزان 025/3 بوده است. ولی آن چنان که زوران اشکودا Zoran Škoda) ( فیزیک دان نظری از انستیتو رودر بوشکوویچ (Ruđer Bošković)در زاگرب کرواسی اظهار می دارد : " این موضوع به دلیل تعداد زیاد ارجاع مقالات چاپ شده در مجله به خود آن است. از 31 مقاله موجود در آخرین شماره مجله کی آس سالی تنز و فراکتالز(CS&F) که نویسندگانی بجز النشایی دارند حداقل 11 مقاله درارتباط با نظریه های وی هستند و کارهای او ماخذ 58 ارجاع علمی در این مقالات هستند ".
اشکودا در ماه می ، نامه ای به هیات تحریریه مجله فرستاد و از آنها پرسید که آیا با عملکرد النشایی به عنوان ویراستار آن مجله موافق هستند. وی می گوید که در پاسخ، من و مسئول انستیتویی که در آن کار می کنم، نامه ای با امضای پی . گرین(P. Green) که خود را مشاور قانونی هیات تحریریه معرفی کرد دریافت کردیم مبنی بر این که اگر اشکودا به ارسال این گونه نامه های " توهین آمیز" ادامه دهد، مجله بر علیه وی اقامه دعوی خواهد نمود.
اشکودا همچنین به این نکته اشاره می کند که جی هوان هی (Ji-Huan He) ویراستار منطقه ای مجله در چین و مهندس مکانیک و علوم کامپیوتر در دانشگاه دونگ هوا به طور مکرراز کارهای النشایی به عنوان مرجع در مقالات خود استفاده می کند. مقاله ای از جی هوان هی در شماره ی اخیر این مجله موجود است که در آن 14 بار از آثار خود و 2 بار نیز از کارهای النشایی به عنوان مرجع استفاده نموده است. جی هوان هی ، به عنوان عضو هیات تحریریه ی مجله ی "International Journal of Nonelinear Sciences and Numerical Simulation " در سرمقاله ی مجله در سال 2005 می نویسد: " نابغه هایی چون انیشتین و النشایی غالباً سوالات خود را بدون لفافه و یا منظور خاصی از دیگران می پرسند. سوال هایی که ممکن است پاسخ به پرسش هایی باشند که ما حتی فکر (یافتن) آن ها را نیز نمی کردیم ".
تعداد معدودی از فیزیکدانان - با احتیاط - به دست اول بودن نظریات النشایی اشاره می کنند. ورنر مارتی ین سن (Werner Martiennsen) فیزیکدان بازنشسته از دانشگاه ولفگانگ گوته (Wolfgang Goethe University) ویکی از ویراستاران منطقه ای مجله کی آس ، سالی تنز و فراکتالز(CS&F) در اروپا (با طعنه) می گوید : " آنها (نظریات النشایی) حداقل کمی جالب هستند ".