ظرفیت علمی کشور و تعدد مجلات پژوهشی و کنفرانسهای علمی
محمد قدسی | يكشنبه, ۳۰ فروردين ۱۳۸۸
آییننامه ارتقاء اعضاء هئیت علمی دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی که توسط وزارت علوم، تحقیقات و فناوری تهیه گردیده است مشابه بسیاری از کشورهای دیگر به درستی توجه ویژه ای به فعالیت های تحقیقاتی آنان دارد و اگرچه تغییرات ی که اخیر ا در آن صورت گرفته (مانند ارزشگذاری به فعالیت های فرهنگی اساتید ) نگرانیهایی را در خصوص تفسی ر نادرست از اینگونه فعالیت ها و ا متیازات مترتب بر آن ایجاد کرده است ولی هنوز هم فعالیت های پژوهشی اساتید یک بند وتوک ننده در ارتقاء آنان محسو ب می شود. بعلاوه، سیاست های چندساله اخیر وزارت مذکور بر تشویق اساتید به ارائه و چاپ دستاوردهای علمی خود در مجلات و کنفرانس های علمی و پژوهشی استوار بوده و در این راستا بسیاری از دانشگاه ها و مراکز پژوهشی کشور تخصیص اعتبارات تحقیقاتی به کادر علمی خود و حتی اختصاص دانشجویان تحصیلات تکمیلی به آنان را به میزان اینگونه فعالیت ها مرتبط نمودهاند. اگرچه در اساس تردیدی نیست که می باید بسیاری از تحقیقات اصیل (نه الزاما تمامی آنان ) به چاپ مقاله در مجلات معتبر و مرتبط منجر گردند ولی به نظر می رسد که افراط در اجرای این سیاست از یکسو و ویژگی بدل کاری ما ایرانیان از سوی دیگر منجر به کشف و یافتن مسیرهای سادهتر در تحصیل این قبیل امتیازات ردیده است . همزمان با انتشار و چاپ مجلات دارای نمایه در کشورهای همسایه (مانند پاکستان) به منظور رفع مشکلات مربوط به فراغت از تحصیل ISI دانشجویان دکتری و اندوختن امتیازات مربوط به ارتقاء اعضاء هئیت علمی (که شرح آن به نحو مطلوب در این وبلاگ درج گردید) به نظر می رسد کثرت مجلات علمیپژوهشی داخلی به همراه کنفرانسهای علمی مسیر دیگری را فراهم ساخته است تا دوستانی که امکان ، حوصله و یا وقت کافی به حریر مقاله به زبان غیر مادری را نیز ندارند از فرصت ارتقاء و یا حداقل طولانی نمودن رزومه خویش محروم نگردند.
علیرغم افزایش قابل توجه دانشجویان مقاطع مختلف تح صیلات تکمیلی در سال های اخیر این سوال پیش می آید که توان و ظرفیت علمی کشور به واقع چقدر است و اصولا چگونه می توان آن را سنجید و بر اساس آن به نشریاتی مجوز داد که تنها راه بقاء آنان ارتزاق از بودجه های دولتی تخصیص یافته به دانشگاه هاست. همه نیک می دانیم که این مجلات فاقد مشتری به مفهوم تجاری آن هستند و متاسفانه مقالات چاپ شده در آنان حتی در کارهای تحقیقاتی بعدی همان محقق و مولف نیز مورد استناد قرار نمی گیرند. اخیرا بسیاری از دانشگاهها در چهارچوب سیاستهای جدید وزارت علوم در خصوص تخصصی نمودن مجلات علمی به کسب مجوز و چاپ تعداد بسیار زیاد ی مجله اقدام نموده اند و در واقع مجوز چاپ یک مجله آنان به مجلات متعدد و متکثر تبدیل گردیده است. به علاوه، هر ساله دانشگاههای جدیدتر که حیثیت علمی و حتی ارتقاء اعضاء هئیت علمی خود را در گرو چاپ مجله می دانند به لیست بالا بلند نشریات علمی_پژوهشی کشور افزوده می شوند . در خصوص کنفرانس های علمی مشکل حادتر است به نحویکه هرساله تعداد زیادی کنفرانس ، سمینار، همایش و گردهمایی (که راقم این سطور متاسفانه به تفاوت بین آنان آگاه نیست) به صورت عمومی و تخصصی در شکل های عادی و دانشجویی با هزینه های سرسام آور و متاسفانه تاثی رگذاری علمی بسیار اندک برگزار میگردند.
در واقع این سوال پیش می آید که آیا وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در صدور مجوز برای مجلات پژوهشی ظرفیت علمی موجود در کشور را مورد توجه قرار می دهد و اصولا در برگزاری کنفراتس های علمی در کشور آیا نهاد علمی تصمیم گیرنده ای وجود دارد؟ به راقم این سطور حق دهید که به این قبیل فعالیت های به ظاهر علمی به چشم یک پرکننده (فیلر) امتیازات در فرمهای ارتقاء و یا قطور کننده رزومه دانشجویان و اساتید نگاه کند . متاسفانه معتقدم ما ملت بدل کاری هستیم و قادریم با تبعیت ظاهری از قوانین آنان را آنچنان از درون تهی نمائیم که هیچ چیز جزء ظاهری آراسته باقی نماند.
سید حسین امیرشاهی
hamirsha@aut.ac.ir
علیرغم افزایش قابل توجه دانشجویان مقاطع مختلف تح صیلات تکمیلی در سال های اخیر این سوال پیش می آید که توان و ظرفیت علمی کشور به واقع چقدر است و اصولا چگونه می توان آن را سنجید و بر اساس آن به نشریاتی مجوز داد که تنها راه بقاء آنان ارتزاق از بودجه های دولتی تخصیص یافته به دانشگاه هاست. همه نیک می دانیم که این مجلات فاقد مشتری به مفهوم تجاری آن هستند و متاسفانه مقالات چاپ شده در آنان حتی در کارهای تحقیقاتی بعدی همان محقق و مولف نیز مورد استناد قرار نمی گیرند. اخیرا بسیاری از دانشگاهها در چهارچوب سیاستهای جدید وزارت علوم در خصوص تخصصی نمودن مجلات علمی به کسب مجوز و چاپ تعداد بسیار زیاد ی مجله اقدام نموده اند و در واقع مجوز چاپ یک مجله آنان به مجلات متعدد و متکثر تبدیل گردیده است. به علاوه، هر ساله دانشگاههای جدیدتر که حیثیت علمی و حتی ارتقاء اعضاء هئیت علمی خود را در گرو چاپ مجله می دانند به لیست بالا بلند نشریات علمی_پژوهشی کشور افزوده می شوند . در خصوص کنفرانس های علمی مشکل حادتر است به نحویکه هرساله تعداد زیادی کنفرانس ، سمینار، همایش و گردهمایی (که راقم این سطور متاسفانه به تفاوت بین آنان آگاه نیست) به صورت عمومی و تخصصی در شکل های عادی و دانشجویی با هزینه های سرسام آور و متاسفانه تاثی رگذاری علمی بسیار اندک برگزار میگردند.
در واقع این سوال پیش می آید که آیا وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در صدور مجوز برای مجلات پژوهشی ظرفیت علمی موجود در کشور را مورد توجه قرار می دهد و اصولا در برگزاری کنفراتس های علمی در کشور آیا نهاد علمی تصمیم گیرنده ای وجود دارد؟ به راقم این سطور حق دهید که به این قبیل فعالیت های به ظاهر علمی به چشم یک پرکننده (فیلر) امتیازات در فرمهای ارتقاء و یا قطور کننده رزومه دانشجویان و اساتید نگاه کند . متاسفانه معتقدم ما ملت بدل کاری هستیم و قادریم با تبعیت ظاهری از قوانین آنان را آنچنان از درون تهی نمائیم که هیچ چیز جزء ظاهری آراسته باقی نماند.
سید حسین امیرشاهی
hamirsha@aut.ac.ir
قاسم جابری پور