صرفه‌جویی علمی؟

خبر بسیار کوتاه است و در عین حال مهم. پایان‌نامه از دروس دوره کارشناسی ارشد حذف می‌شود و جای خود را به چند واحد تئوری می‌دهد. اکثر سایت ‌های خبری با دیده تعجب این خبر را درج کرده‌اند. در این مجال جای آن نیست که از گذشته پرسیده شود که این موضوع از چه زمانی مطرح شده و چقدر کارشناسی شده و اصولا از نظر منطقی این کار چقدر به الگوی‌مصرف مربوط می‌شود. بهتر است از آینده‌ای صحبت کنیم که قرار است این طرح در آن عملی شود.
در دنیا تحصیلات دانشگاهی مقدماتی یا undergraduate (شامل دوره‌های فوق‌دیپلم و لیسانس) و تحصیلات تکمیلی یا postgraduate (فوق‌لیسانس و دکترا) کاملا از هم متمایز هستند. مهمترین عامل این تمایز انجام پژوهش است. دانشجوی تحصیلات مقدماتی در کلاس‌های دانشگاه و همینطور آزمایشگاه ‌ها شرکت می‌کند تا بیاموزد چگونه روش‌هایی که پیشینیان برای حل مشکلات ابداع کرده‌اند را به کار گیرد. این دانشجو پس از پایان تحصیل می‌تواند آنچه که آموخته است را در عمل به کار گیرد.
در مقابل شرایط دانشجویان تحصیلات تکمیلی به طور کلی متفاوت است. این دانشجویان –بدون توجه به اینکه چند واحدهای درسی هم می‌گذرانند یا نه- یک کار پژوهشی کامل را تحت نطر استاد راهنمایشان می‌گذرانند و این خود تضمین می‌کند که در آینده به تنهایی قادر به انجام کارهای پژوهشی هستند. کار پژوهشی تنها استاد دانشگاه شدن و مقاله دادن نیست. تمام سازمان‌ها و صنایع بزرگ علاوه بر نیروهای کاردان نیازمند پژوهشگرانی هستند که فعالیت و توسعه سازمان بر پایه کار آنان می‌چرخد.
حال اجرای این طرح چه معایب و چه مزایایی دارد.
معایب:
1- کارشناسی ارشد از رده تحصیلات تکمیلی خارج می‌شود. فرق فارغ التحصیلان لیسانس و فوق‌لیسانس تنها گذراندن چند واحد بیشتر خواهد بود و هیچکدام سابقه پژوهشی جدی نخواهند داشت. همچنین دانشجویان دکترایی که پیش از آن هیچ پژوهشی انجام نداده‌اند، به هیچوجه کارایی مناسبی نخواهند داشت. امروزه تحصیل در مقطع دکترا و فوق‌لیسانس در جهان به سوی تنها پژوهش پیش می‌رود -کاری نداریم که چرا ما عکس حرکت می‌کنیم- و زمزمه اجرایی شدن آن در ایران هم به شنیده می‌شود. تصور کنید چهره دانشجوی دکترای پژوهشی را که برای اولین بار حضور استاد راهنمای خود رسیده است در حالی که اصلا نمی‌داند پژوهش چیست.
2- دیگر محدودیتی برای پذیرش دانشجو وجود ندارد و کلاس‌های پر از دانشجو این بار در مقطع کارشناسی‌ارشد امکان رسیدگی استاد به یک‌یک دانشجویان را سلب خواهد کرد.
3- همه می‌دانیم دانشگاه‌های ایران با سابقه نسبتا طولانی، کادر علمی باسابقه و دانشجویان با استعداد جای خوبی در رنکینگ جهانی ندارند ولی همین جایگاه امروزی هم مرهون مقالات نسبتا زیادی است که در آنها تولید می‌شود. عمده این مقالات حاصل پایان‌نامه دانشجویان کارشناسی‌ارشد است. به بیان دیگر با عملی شدن این طرح مقام دانشگاه‌های ایران به شدت افت نموده از آنچه امروز هست بدتر خواهد شد.
مزایا:
1- مشکل دستبرد علمی و خرید و فروش پایان نامه‌ها که اخیرا تبدیل به دغدغه‌ای شده بود از ریشه –تاکید می‌کنم کاملا از ریشه- حل می‌شود! وقتی پایان‌نامه و مقاله‌ای نباشد دیگر چطور می‌توان در انجام آن تقلب کرد.
2- گفته شده که پایان‌نامه موجب اتلاف وقت استاد می‌شود. اگر این گفته پذیرفته شود –و پژوهش این‌قدر بی ارزش باشد- طبیعتا استادان بایستی مانند معلمین تمام روزهای هفته وقت خود را در کلاس و پای تخته بگذرانند که البته این امر شرایط را برای جذب دانشجوی بیشتر در همه مقاطع دانشگاه‌ها فراهم خواهد کرد.
3- بعید به نظر نمی‌رسد این نکته در مورد دانشگاه‌های قدیمی مصداق داشته باشد اما دانشگاه آزاد و پیام‌نور می‌توانند بدون نگرانی جهت تامین استاد راهنما و مشاور به هر تعدادی دانشجوی فوق‌لیسانس بگیرند- خصوصا مشکل دانشگاه پیام نور که اول دانشجو را گرفته و بعد به فکر تامین استاد افتاده است-
حال با در نظر گرفتن این مزایا و معایب بنده هنوز نمی‌دانم که انجام چنین کاری به صلاح است یا خیر.
پیامی

پایگاه ISI و علوم کامپبوتر

مقاله Research Evaluation for Computer Science به تازگی در Communication of ACM چاپ شده است. بخش نتایج بررسی اعتبار سنجی پایگاه ISI در علوم کامپبوتر آن جالب به نظر می رسد که به شرح زیر است:

"An issue of concern to computer scientists is the tendency to use publication databases that do not adequately cover CS, such as Thomson Scientific's ISI Web of Science.

The principal problem is what ISI counts. Many CS conferences and most books are not listed; conversely, some publications are included indiscriminately. The results make computer scientists cringe.^d Niklaus Wirth, Turing Award winner, appears for minor papers from indexed publications, not his seminal 1970 Pascal report. Knuth's milestone book series, with an astounding 15,000 citations in Google Scholar, does not figure. Neither do Knuth's three articles most frequently cited according to Google.

Evidence of ISI's shortcomings for CS is "internal coverage": the percentage of citations of a publication in the same database. ISI's internal coverage, over 80% for physics or chemistry, is only 38% for CS.

Another example is Springer's Lecture Notes in Computer Science, which ISI classified until 2006 as a journal. A great resource, LNCS provides fast publication of conference proceedings and reports. Lumping all into a single "journal" category was absurd, especially since ISI omits top non-LNCS conferences:

• The International Conference on Software Engineering (ICSE), the top conference in a field that has its own ISI category, is not indexed.
• An LNCS-published workshop at ICSE, where authors would typically try out ideas not yet ready for ICSE submission, was indexed.

ISI indexes SIGPLAN Notices, an unrefereed publication devoting ordinary issues to notes and letters and special issues to proceedings of such conferences as POPL. POPL papers appear in ISI—on the same footing as a reader's note in a regular issue.

The database has little understanding of CS. Its 50 most cited CS references include "Chemometrics in food science," from a "Chemometrics and Intelligent Laboratory Systems" journal. Many CS entries are not recognizable as milestone contributions. The cruelest comparison is with CiteSeer, whose Most Cited list includes many publications familiar to all computer scientists; it has not a single entry in common with the ISI list.

ISI's "highly cited researchers" list includes many prestigious computer scientists but leaves out such iconic names as Wirth, Parnas, Knuth and all the 10 2000–2006 Turing Award winners except one. Since ISI's process provides no clear role for community assessment, the situation is unlikely to improve.

The inevitable deficiencies of alternatives pale in consideration:

In assessing publications and citations, ISI Web of Science is inadequate for most of CS and must not be used. Alternatives include Google Scholar, CiteSeer, and (potentially) ACM's Digital Library.

Anyone in charge of assessment should know that attempts to use ISI for CS will cause massive opposition and may lead to outright rejection of any numerical criteria, including more reasonable ones.

"

لینک اصل مقاله:

http://cacm.acm.org/magazines/2009/4/22954-research-evaluation-for-computer-science/fulltext

یک مرجع مفید برای مولفان، داوران و سردبیران مقالات نشریات تخصصی

با سلام و احترام به خوانندگان گرامی
امروز که در حال آغاز نگارش بخش دیگری از "یادداشتهای یک سردبیر" بودم به مرجع مفیدی برخورد کردم که دریغم آمد معرفی آن به خوانندگان محترم را به تاخیر بیاندازم.
این مرجع که توسط "کمیته اخلاق انتشارات" (Committee on Publication Ethic) تهیه شده شامل 17 فلوچارت است و راهکارهای مواجهه با انواع تقلبهای احتمالی را پیشنهاد می کند. مطالعه این مجموعه می تواند برای مولفان، داوران و سردبیران مقالات نشریات تخصصی در مورد روشها و آداب صحیح از بعد تخصصی آموزنده باشد. با قول مجدد ارائه مجموعه آداب تالیف، داوری و سردبیری مقالات نشریات تخصصی در سلسله نوشتارهای یادداشتهای یک سردبیر، خوانندگان محترم را به مطالعه مجموعه ارزشمند (COPE Flowcharts PDF, 476 kb) توصیه می نمایم.

Competition on Plagiarism Detection

CFP PAN'09: 3rd Int. PAN Workshop - 1st Competition on Plagiarism Detection

Satellite workshop of 25th SEPLN Conference on
Uncovering Plagiarism, Authorship and Social Software Misuse

Donostia-San Sebastián, September 10
http://www.webis.de/pan-09

About the PAN Workshop:
The workshop shall bring together experts and researchers around the exciting and future-oriented topics of plagiarism detection, authorship identification, and the detection of social software misuse. The development of new solutions for these problems can benefit from the combination of existing technologies, and in this sense the workshop provides a platform that spans different views and approaches. The following list gives examples from the outlined fields for which contributions are welcome, but not restricted to:

Plagiarism detection:
* plagiarism detection in general, in Web communities and social networks, and cross-language plagiarism
* identifying near-duplicate and versioned documents of all kinds: text, software, image, music, video
* technology for high-similarity retrieval such as fingerprinting and similarity hashing

Authorship identification:
* models for authorship identification, authorship attribution, and writing style
* NLP- and knowledge-based retrieval models to capture personal traits and sentiment
* Web forensics, community fraud, and new Web infringements

Social Software Misuse Detection:
* uncovering serial sharing and lobbying
* monitoring vandalism, trolling, or stalking
* trust, psychological and personality-based user studies, social aspects of Web misuse

Background:

lagiarism analysis is a collective term for computer-based methods to identify plagiarism offense. In connection with text documents we distinguish between orpus-based and intrinsic analysis: the former compares suspicious documents against a set of potential original documents, the latter identifies potentially plagiarized passages by analyzing the suspicious document with respect to changes in writing style.

Authorship identification divides into so-called attribution and verification problems. In the authorship attribution problem, one is given examples of the writing of a number of authors and is asked to determine which of them authored given anonymous texts. In the authorship verification problem, one is given examples of the writing of a single author and is asked to determine if given texts were or were not written by this author. As a categorization problem,
verification is significantly more difficult than attribution. Authorship verification and intrinsic plagiarism analysis represent two sides of the same coin.

"Social Software Misuse" can nowadays be noticed on many social software based platforms. These platforms like blogs, sharing sites for photos and videos, wikis and online forums are contributing up to one third of new Web content. "Social Software Misuse" is a collective term for anti-social behavior in online communities; an example is the distribution of spam via the e-mail infrastructure. Interestingly, spam is one of the few misuses for which detection technology is developed at all, though various forms of misuse exist that threaten the different online ommunities. Our workshop shall close this gap and invites contributions concerned with all kinds of social software misuse.

About the Competition on Plagiarism Detection:
The detection of plagiarism by hand is a laborious retrieval task, a task which can be aided or automatized. The PAN competition on plagiarism detection shall foster the development of new solutions in this respect.

The competition divides into two tracks:
* External Plagiarism Analysis. Given a set of suspicious documents and a set of potential source documents the task is to find all passages within the suspiscious documents which have been plagairized from one or more of the source documents.
* Intrinsic Plagiarism Analysis. Given a set of suspicious documents the task is to detect paragraphs in the documents which have not been written by its main author. source documents are given in this task.

A large corpus of artificial plagiarism containing cases which have been obfuscated and/or translated will be released for the competition. A development corpus, to be used in developing a detection software, will be released two months before the competition starts, a competition corpus will be used to evaluate and compare detection softwares. The former will contain fully annotated plagiarism cases, the latter will not.

The succes of a plagiarism detection software will be measured in terms of its precision, recall, and granularity.

Important Dates:
open Notification of interest for participation
28.03.2009 Release of the development corpus
21.05.2009 Release of the competition corpus
07.06.2009 Submission deadline for the competition
15.06.2009 Notification of competition results
01.07.2009 Submission deadline for the papers
15.07.2009 Notification of reviews
01.08.2009 Submission deadline for final version of the papers
10.09.2009 (afternoon) PAN Workshop

Workshop Organization:
Benno Stein Bauhaus University Weimar
Paolo Rosso Universidad Politécnica de Valencia
Efstathios Stamatatos University of the Aegean
Moshe Koppel Bar-Ilan University
Eneko Agirre University Basque Country

Competition Organization:
Bauhaus University Weimar:
Benno Stein, Martin Potthast, and Andreas Eiselt

Universidad Politécnica de Valencia:
Paolo Rosso and Alberto Barrón Cedeño

Contact:
[e-mail]

Information about workshop and competition can be found at

http://www.webis.de/pan-09

معرفی خبرنامه "روند پژوهش"

با عرض سلام.
چند روز پیش متوجه شدم سایت اسکوپوس یک خبرنامه بسیار جالب داره که دیدنش رو می تونم به همه افراد دانشگاهی توصیه کنم:
http://www.info.scopus.com/researchtrends/
در این وب سایت، یک خبر نسبتاً جالب توجه من رو به خودش جلب کرد. راجع به اینکه شما «چرا به مقالات یک برنده نوبل ارجاع می دهید؟»:
http://www.info.scopus.com/researchtrends/why_9.html
و یکی دو مطلب مرتبط، یعنی «نوبل بردن چطور روند ارجاعات را عوض می کند؟»:
http://www.info.scopus.com/researchtrends/archive/RT4/why.htm
و همین طور «آیا می دانید که...؟»:
http://www.info.scopus.com/researchtrends/INDEX.html#did
به خصوص این مطلب آخر که خیلی کوتاه هم هست واقعاً جالب به نظر می رسه. در این مطلب به 3 برنده جایزه نوبل شیمی در سال 2008 اشاره شده و نشون داده که اچ - ایندکس (h-index) این افراد در سال 2007 به ترتیب 67، 18 و 4 بوده. حالا شما پیدا کنید ارتباط بین معیارهای کمی و «خوب» بودن محقق را!

سید امیر مرعشی

یادداشتهای یک سردبیر، یادداشت ششم: تقلب ترجمه ای

به نام خداوند جان و خرد

با سلام و احترام به خوانندگان گرامی

آن چه تا کنون در سلسله نوشتارهای یادداشتهای یک سردبیر ارائه گردید به بیان انواع متفاوت تقلب در مقالات در حالتی می پرداخت که متن اصلی و مقاله تقلبی هر دو در قالب یک زبان به نگارش درآمده باشند. در این بخش گونه ای از تقلب مطرح می شود که زبان مقاله تقلبی با زبان مقاله اصلی متفاوت باشد، برای تقریب موضوع به ذهن به عنوان مثال حالتی را در نظر آورید که متن اصلی به زبان انگلیسی و مقاله تقلبی به زبان فارسی باشد. در این نوشتار از این نوع تقلب با عنوان "تقلب ترجمه ای" یاد می شود.
به لحاظ تقسیم بندی انواع تقلب، تقلب ترجمه ای در واقع در عرض تقلبهای پیش گفته نیست بلکه در طول آنها قرار دارد، درواقع می توان هر یک از انواع تقلبهای "ناشیانه"، "عمده"، "محتوایی" و "تقلب اقتباسی" (1) را در نظر گرفت که مرحله ترجمه نیز به آن افزوده شده است. لذا باید تمهیدات لازم برای شناسایی آن تقلبها را نیز تا حد امکان برای مقابله با این نوع تقلب بکار برد. آن چه کار را در مورد چنین تقلبی دشوار می سازد آن است که دایره افرادی که به هر دو زبان آشنا باشند و از تخصص لازم برای داوری مقاله برخوردار بوده و آمادگی تقبل مسئولیت داوری را نیز داشته باشند بسیار محدود تر از زمانی است که مثلاً هم متن اصلی و هم مقاله تقلبی به زبان انگلیسی به رشته تحریر در آمده اند. چنین مشکلاتی چند برابر خواهند شد اگر تعداد افراد متخصص در زمینه مقاله مورد ارزیابی کاهش یابد. به عنوان مثال حالتی را فرض کنید که متن اصلی به زبان ایتالیایی و متن تقلبی به زبان فارسی باشد. البته طبعاً تعداد افراد آشنا به این زبانها نیز کاهش می یابد.
از بعد دیگر باید توجه داشت که فرد یا افرادی که اقدام به تهیه مقاله تقلبی از نوع تقلب ترجمه ای می کنند باید تا حدی به هر دو زبان آشنا باشند و همچنین تسلط ایشان به حوزه تخصصی مقاله نسبتاً خوب باشد. بدیهی است مقاله تقلبی حاوی ترجمه ناشیانه حتی از برترین متون تخصصی نیز خیلی زود مشت تهیه کنندگان خود را به عنوان متقلب باز می کند. اصولاً بسیاری از اوقات داوران متخصص که امر داوری را با دقت انجام می دهند می توانند بخشهایی از متن مقاله را که ترجمه شده است شناسایی کنند مگر آن که با یک ترجمه کاملاً حرفه ای یا یک مولف کاملاً ضعیف از بعد کیفیت نوشتاری املایی و انشایی روبرو باشند.
تقلب ترجمه ای معمولاً از متون اصلی تخصصی به زبانهای رایج بین المللی به زبانهایی که کمتر در آن حوزه تخصصی رواج دارند روی می دهند، زیرا معمولاً محققان برجسته سعی دارند مقالات و متون تخصصی با نوآوری مناسب را به زبان بین المللی انتشار دهند. البته عکس این حالت نیز مشاهده شده است که افراد متقلب مقالات خوب به زبانهای دیگر را به زبان انگلیسی ترجمه و به نام خود برای مجلات و یا کنفرانسهای تخصصی ارسال می کنند.
هر چند قصد دارم بحث شناسایی مقالات تقلبی را به یکی از نوشتارهای آتی "یادداشتهای یک سردبیر" موکول نمایم، اما در این مجال ذکر دو نکته در این خصوص خالی از فایده نیست. نخست آن که برای مجلات و کنفرانسهای تخصصی که مقالات را به زبانهای غیر بین المللی منتشر می سازند –نظیر زبان فارسی در حوزه علوم مهندسی- ارائه نمایه مقالات شامل عنوان، نام مولفان، چکیده، کلید واژه ها و ... به یکی از زبانهای بین المللی رایج مثلاً انگلیسی این امکان را فراهم می آورد که هم گستره اطلاع رسانی تخصصی مقالات افزایش یابند و هم مقالات تقلبی که به نوعی تقلب ترجمه ای در آنها استفاده شده است شناسایی شوند (قبل یا بعد از انتشار).
اما نکته دوم، گاهی اوقات در مقالات حاوی تقلب ترجمه ای یا انواع دیگر تقلب دیده شده است که مولف یا مولفان متقلب در مقاله خود به متن اصلی نیز ارجاع می دهند اما نه به گونه ای که به سادگی مشخص گردد نوآوری یا نتیجه مهم مقاله مربوط به آن متن است. ممکن است به نظر آید این عمل از روی ناشیگری انجام می گردد، اما در اغلب اوقات چنین نیست بلکه آنها سعی می کنند با این عمل داوران را فریب دهند. انگیزه ایشان از چنین اقدامی آن است که داور به تقلبی بودن مقاله شک نبرد و گمان کند تحقیقات مولف یا مولفان مقاله تقلبی در ادامه تحقیقات ارائه شده در متن اصلی است.
به امید حق

پانویس:

1- رجوع کنید به "یادداشتهای یک سردبیر" در وبلاگ استادان علیه تقلب.

سال نو بر همه‌ مبارک باد

یادداشتهای یک سردبیر، یادداشت پنجم: تقلب اقتباسی

به نام خداوند جان و خرد

با سلام و احترام به خوانندگان گرامی
در ادامه سلسله یادداشتهای یک سردبیر، در این بخش گونه ای دیگر از انواع تقلب با عنوان "تقلب اقتباسی" توضیح داده می شود. در تقلب اقتباسی فرد متقلب با استفاده از خلاصه سازی متن اصلی و بهره گیری از بخشهای اساسی و مهم آن نظیر قسمتهای مربوط به توضیح نوآوری و شبیه سازی یا آزمایشهای عملی، مقاله یا گزارشی تقلبی را به اسم خود تهیه می کند. متون اصلی که بدین منظور از آنها استفاده می شود ممکن است به صورت پایان نامه تحصیلی، گزارش طرح پژوهشی، گزارشهای فنی یا تخصصی (Technical Reports)، مقاله کامل (ّFull Paper) پژوهشی یا نظایر آن باشد. آن چه شناسایی مقالات تهیه شده در قالب تقلب اقتباسی را دشوار می سازد آن است که چارچوب متن اصلی و مقاله تقلبی به لحاظ طول متن، ساختار، جملات و ... بسیار متفاوت هستند و اغلب تنها توسط داورانی مجرب و آشنا به حوزه تخصصی که با آخرین دستاوردهای پژوهشی در زمینه مربوط آشنا هستند قابل شناسایی است.
نکته قابل تامل دیگر آن است که احتمال دارد متن اصلی مورد استفاده نظیر پایان نامه تحصیلی و گزارش طرح پژوهشی به دلیل محدودیت امکانات یا حقوق انحصاری مولفان یا حمایت کنندگان از پژوهش در اختیار عموم نباشد و یا حداقل به سهولت دسترسی به آن امکان پذیر نباشد. در چنین مواردی شناسایی تقلب بسیار دشوار است زیرا تقلب اقتباسی معمولاً توسط افراد نا آشنا به حوزه تخصصی مربوط به کار برده نمی شود. حتی ممکن است به دلیل اشتغالات بعدی فردی که پایان نامه متعلق به اوست و یا محدودیت ذکر شده در مورد گزارش طرح پژوهشی اساساً بعضی از بخشهای آن که قابلیت تبدیل به مقاله را دارند هیچ گاه توسط ایشان به مقاله تبدیل نشود. در این صورت چنانچه این بخشها مورد سوء استفاده جهت تهیه مقاله تقلبی قرار گیرد، حتی متخصصان مجرب نیز ممکن است تقلبی بودن مقاله را تشخیص ندهند.
چند روز پیش که بحثی را در مورد سایت "استادان علیه تقلب"، مقالات تقلبی و "تقلب اقتباسی" با یکی از دوستان داشتم ایشان خاطره ای را برایم نقل کرد. گفت یکی از آشنایان او که استاد دانشگاه است مدتی قبل مقاله ای را در مجموعه مقالات یکی از کنفرانسهای داخلی مشاهده کرده بود که محتوای آن برایش خیلی آشنا بود اما نویسنده آن را نمی شناخت. خوب که دقت کرده بود متوجه گردیده بود که این مقاله از گزارش پایانی یکی از پروژه هایی که چند سال قبل به سفارش یکی از کارفرمایان انجام داده بود استخراج گردیده است. مولف مقاله تقلبی نیز کارشناس همان کارفرما است. هر چند در چنین موردی قاعدتاً بر اساس اخلاق حرفه ای باید به مسئولان ذیربط در مجموعه سازمانی کارفرما موضوع را گوشزد نمود. اما مطمئن نیستم با توجه به دشواری های متعدد اخذ پروژه پژوهشی کارفرمایی، چه تعداد از متخصصان ممکن است در صورت وقوع چنین موردی در مورد کارهای تخصصی شان اقدام به گزارش تقلب کنند و اگر این گونه عمل نمایند این موضوع چه تاثیری در اخذ پروژه های آتی ایشان خواهد داشت.
به امید حق

یادداشتهای یک سردبیر، یادداشت چهارم: تقلب محتوایی

به نام خداوند جان و خرد
با سلام و احترام به خوانندگان گرامی

این بخش از سلسله یادداشتهای یک سردبیر به تبیین نوع خاصی از تقلب اختصاص دارد که ترجیح می دهم از آن با عنوان "تقلب محتوایی" یاد کنم. بر خلاف انواع تقلبهای بیان شده در نوشتارهای پیشین، در این نوع تقلب عمدتاً مهمترین بخش مقاله اصلی که به توضیح نوآوری مولفان و پیاده سازی و تبیین نتایج آن می پردازد مورد تقلب قرار می گیرد. البته چنین تقلبهایی معمولاً از سوی افرادی به کار برده می شود که آشنایی نسبتاً کافی با عرصه تخصصی مربوط دارند و بر خلاف انواع تقلبهای "ناشیانه (1)" و "عمده (2)" صرفاً به تهیه رونوشت از مقاله اصلی مبادرت نمی نمایند.

با عنایت به آشنایی تهیه کنندگان این گروه از مقالات تقلبی، باید توجه داشت که متناسب با میزان تخصص، هوشمندی و اشراف نسبی ایشان در مورد موضوع و مدت زمانی که برای این منظور صرف می کنند تقلب پیچیده تر می شود تا آنجا که امکان دارد حتی یک عبارت و جمله کامل نیز از مقاله اصلی در مقاله تقلبی یافت نشود و حتی ممکن است بیان نوآوری مقاله اصلی، مفاهیم مرتبط با آن و پیاده سازی آزمایشها و تحلیل نتایج هم در قالب عبارات یا جملات کاملاً حرفه ای ولی متفاوت با مقاله اصلی صورت پذیرد.

از آنجا که معمولاً بخش قابل ملاحظه ای از اغلب مقالات به بیان مقدمه و پیشینه موضوع و مبانی روش پیشنهادی ( که آن هم برای کاربردی دیگر ممکن است کاملاً شناخته شده باشد) اختصاص دارد و بعضاً نیز تکرار معادلات یا استنتاج روشهای مطرح شده در مقالات گذشته آورده می شود (امری که مقالات تخصصی سطح بالا به استثناء مقالات مروری از آن اجتناب می کنند)، لذا در این چارچوب می توان مقاله ای سر هم کرد که تشخیص تقلبی بودن آن برای متخصصان دیگر به استثناء افرادی که پژوهشهای جدید در آن عرصه را به خوبی دنبال می کنند به سختی قابل شناسایی باشد.

خوانندگان محترم توجه دارند که تا این مرحله از بحث فرض گردیده است اساساً تهیه کننده مقاله تقلبی خود اقدام خاصی را در ارتباط با پیاده سازی روش مطرح شده در مقاله و بدست آوردن نتایج - در حوزه هایی از علوم که این روشهای تجربی رایج هستند - انجام نداده باشد و صرفاً نتایج مقاله اصلی را حداکثر در قالبی دیگر ارائه نماید. بدیهی است اگر تخلف این افراد از اصول اخلاق حرفه ای از سطح تهیه مقاله تقلبی فراتر رفته و دستکاری غیر ناشیانه در نتایج ارائه شده را نیز شامل گردد باز هم شناسایی تقلب دشوارتر خواهد شد. همچنین این امکان وجود دارد که بعضاً با توجه به سهولت نسبی برخی روشهای پیاده سازی نوآوری مطرح شده در مقاله اصلی مثلاً شبیه سازی کامپیوتری نه چندان دشوار یا نظایر آن) این افراد نسبت به پیاده سازی شبیه سازی یا آزمایشها با دادگان جدید و ... نتایج کاملاً متفاوتی را نسبت به مقاله اصلی تهیه و در مقاله تقلبی ارائه نمایند و باز هم شناسایی تقلب را بیش از پیش دشوار سازند. حتی بعضاً در برخی عرصه های علوم نظیر فنی و مهندسی یا در زمینه هایی که تا حدود زیادی با ریاضیات سر و کار دارند دیده شده است که در تقلب محتوایی، افراد با تغییر پارامترهای استفاده شده برای بیان ریاضی توابع و متغیرها (به ویژه اگر برای آن توابع و متغیرها انتخاب پارامترهای متفاوتی در مقالات مختلف رایج باشد) در مقاله تقلبی نسبت به مقاله اصلی به دشواری شناسایی تقلب می افزایند.
خوشبختانه هر چه پیچیدگی چنین نوع تقلبهایی بیشتر باشد و سطح کار تخصصی لازم برای مبادرت به آن افزایش یابد، درصد وقوع آن به دلیل شناخت و اهمیت بیشتر اخلاق حرفه ای نزد افراد دارای چنین سطح تخصصی کاهش می یابد.

نکته دیگری که در بسیاری از انواع تقلبها مشاهده شده در مورد مقالات قابل ذکر است و در مورد تقلب محتوایی مقالات نیز صادق می‌باشد٬ آن است که متقلب سعی کند مقالاتی را برای تقلب استفاده نماید که کمتر برای مرجع بررسی کننده نظیر داوران در دسترس باشد تا احتمال شناسایی تقلب کاهش یابد. بهرحال افزایش تعداد مقالات با دسترسی باز یا قابل دسترس برای متخصصان بر روی شبکه های کامپیوتری و نظایر آن امکان شناسایی تقلبهای محتوایی را افزایش می دهد، البته مشروط بر آنکه داوران و مجموعه مدیریت حاکم بر ارزیابی تخصصی آداب داوری و ارزیابی مقالات را به صورت صحیح مراعات نمایند.

در تکمیل این نوشتار یک موضوع مهم دیگر نیز باقی است که باید بدان توجه نمود. اغلب در برخی کشورهای کمتر توسعه یافته و به ویژه در سطوح متوسط تحقیق و پژوهش نظیر پژوهشهای مربوط به پایان نامه‌های دانشجویی٬ تحقیق و توسعه در صنایع یا حتی پژوهشهای دانشگاهی نه چندان عمیق٬ امکان دارد پژوهشگران بدون بررسی دقیق پیشینه موضوع و آخرین نوآوریهای عرصه کاری خود به صورت کاملا ابتکاری روش خاص یا نوآوری مشخصی را پیشنهاد نمایند که به لحاظ شناخت ایشان کاملاً جدید باشد و آن را در مقاله‌ای عرضه نمایند٬ اما در واقع چنین روشی پیش از آن توسط محققان دیگری در سطح دنیا مطرح شده باشد. چنین مواردی در نظر برخی داوران آشنا به حوزه تخصصی ممکن است به عنوان " تقلب محتوایی" جلوه‌گر شود. بهرحال تمیز قائل شدن بین این دو موضوع امری کاملا تخصصی است و تا حد زیادی به تسلط داوران به آن عرصه کاری و تجربه ایشان در امور داوری چنین مقالاتی وابسته است. در هر صورت حتی برای مجربترین متخصصان نیز امکان بروز اشتباه در تشخیص بین این دو حالت می‌رود. لذا اصولاً داوران در بیان نظرات خود به سردبیران نشریات تخصصی با کمیته داوران کنفرانسها سعی می ‌کنند ضمن توجه دادن به اصل موضوع از ابراز نظر قاطع در مورد بروز تقلب خودداری نمایند مگر آنکه تا حد زیادی نسبت به ارتکاب تقلب اطمینان پیدا کرده باشند. در نهایت توجه به این نکته بسیار مهم کاملاً ضروری است که ارتکاب عملی موسوم به تقلب امری عامدانه است حتی اگر فرد مرتکب آشنا به تقلب محسوب شدن اقدام خود از بعد اخلاق حرفه ای نباشد.

برخی شیوه‌های مفید در مورد شناسایی مقالات دارای " تقلب محتوایی" و انواع دیگر تقلب در یکی از نوشتارهای آتی سلسله یادداشتهای یک سردبیر با خوانندگان گرامی در میان گذارده خواهد شد.

به امید حق

پانویس ها:

1- رجوع کنید به "یادداشتهای یک سردبیر، یادداشت اول: تقلب ناشیانه" در وبلاگ استادان علیه تقلب.
2- رجوع کنید به "یادداشتهای یک سردبیر، یادداشت سوم: تقلب عمده" در وبلاگ استادان علیه تقلب.

مزاحم تلفنی, کله پاچه و مقالات خوب

زمانی که هنوز شماره های تلفن در تهران پنج رقمی بود و تکنولوژی ارتباطات تازگی زیادی داشت یکی از مصارف رایج تلفن ایجاد مزاحمت برای دیگران بود. گاهی اوقات نیمی از تماسهای تلفنی فقط برای سرگرمی و دست انداختن دیگران بود. مدام مزاحمین زنگ می زدند تا معمای اره- تیشه – تیغ جراحی- را بپرسند. با قدیمی شدن این تکنولوژی مصرف عاقلانه تر آن جایگزین شده است. البته تکنولوژی کالرآیدی هم بی اثر نبوده است.
در موسساتی که تمام کاربران عضو گروپ میل هستند هر چند وقت ایمیلی دریافت می شود با نام مستعار و هدف هتک حرمت. به نظر می آید که ایمیل و اینترنت اکنون جای مکالمات تلفنی را گرفته است و مزاحمت تلفنی نیز جای خود را به مزاحمت اینترنتی داده است. وقتی که خلاصه مقاله "کله پاچه " را دیدم یاد معماهای تلفنی افتادم. اگرچه مقاله مذکور پیامهایی را نیز در پی داشت مثل بیهوده بودن شمارش مقالات بدون توجه به محتوای آنها ولی قطعا هدف سه نویسنده آن شوخی و ایجاد مزاحمت بوده است. به هرحال نیاز است که چندسالی از این تکنولوژی نیز بگذرد تا مصرف درست آن جاگیر گردد.
از جمله مصارف خوب ایمیل نامه ای است که چندی پیش دریافت کردم که به نکات بسیارمهمی برای نوشتن صحیح مقالات اشاره کرده بود. این نکات را یکی از سردبیران انجمن علمی آی ای تی ارائه داده است. فکر کردم که اگرچه هدف این بلاگ مبارزه با تقلب است ولی شاید مناسب باشد که راهکارهایی هم در مورد مشخصات مقالات خوب و پایان نامه های موفق نیز ارائه گردد. به طور خلاصه برای دانشجویان تحصیلات تکمیلی به چندتا از نکات مذکور اشاره می کنم و علاقه مندان را به سایت انجمن مذکور رجوع می دهم.
اول---عموما مقاله ارائه شده باید طی چند دقیقه اول که به دست سردبیر می رسد روی او تاثیر خوبی بگذارد. یعنی مقاله باید در زمینه مورد علاقه ژورنال بوده و بیانگر نوآوری در یکی از زمینه های جدید تکنولوژی باشد. هدف مقاله باید به صراحت در چکیده بیان شده باشد. بسیاری از مقالات را سردبیر رد کرده و برای داوری ارسال نمی کند. مقالاتی که توسط سردبیر رد می شوند دارای ساختار ظاهری نامناسب می باشند. هر مقاله دارای تیتر مناسب، چکیده و کلمات کلیدی مناسب، مقدمه و بدنه مناسب، نتیجه گیری صحیح، و مراجع جدیدی است که دارای فرمت صحیح هستند. سردبیر ژورنالها عموما افرادی هستند که خود دهها مقاله با کیفیت بسیار زیاد را نوشته و انتشار داده اند و با ورق زدن مقاله و نگاه به جداول و گرافها متوجه ضعیف بودن آن می شوند. ایرادات املائی قابل تحمل نیستند.
دوم---موضوعاتی مورد علاقه سردبیر است که آینده خوبی دارند نه آنهایی که در گذشته مورد علاقه محققین بوده اند. این نوع موضوعات عموما در کنفرانسهای قوی هر رشته مطرح می گردند. با مراجعه به شماره های اخیر ژورنال مورد نظر نیز می توان علائق سردبیر و هیات تحریریه را نیز دریافت.
سوم---نویسنده باید از خود بپرسد که آیا موضوع مهم و جدیدی برای ارائه دارم؟ آیا ادعاهای محقیقن قبلی را نقض کرده ام؟ آیا مطالبی را ارائه می دهم که محققین قبلی آنها را در مقالاتشان پوشش نداده اند؟ چنانچه پاسخ یکی از سه سئوال مطرح شده مثبت باشد آنگاه مقاله قابل ارائه است. اگر مقاله حاوی روابط ریاضی زیادی است ولی کار مهمی را ارائه نمی دهد مقاله مناسبی نیست .
چهارم---چکیده باید شامل هدف، روش، خروجیها، و نتیجه ای باشد که از خروجیهای حاصل می شود.
پنجم---بخش مقدمه باید اهمیت موضوع مقاله را مطرح کند و کارهای دیگر محقیقین را بررسی نموده و روش پیشنهادی را ذکر نماید. در انتهای مقدمه ساختار مقاله و بخشبندی آن ارائه می گردد. وقتی کارهای دیگر محقیقین مطرح می شود مناسب است در رشته هایی مثل مهندسی کامپیوتر به مقالات سه سال گذشته رجوع داده شود.
ششم---فرمت مراجع در ژورنالهای مختلف متفاوت است. اگرچه خیلی اوقات ویراستارهای مجلات وظیفه تصحیح فرمت را به عهده دارند ولی با سرعت گرفتن زمان انتشار مجلات و افزایش تعداد مقالات سردبیر ترجیح می دهد که نویسندگان در نسخه اولیه فرمت صحیح مجله را رعایت کرده باشند.

همانگونه که گفتم مطالب ذکر شده خلاصه ای از نظرات دکتر استوارت گووان است و رعایت آنها می تواند به مقبولیت مقاله در نظر سردبیر کمک کند. نظر نهایی در مورد مقالات را داوران ارائه می دهند که روی صحت یافته ها عمدتا تمرکز می کنند. امیدوارم که دیگر دوستان راجع به پایان نامه های موفق نیز پست ها و کامنتهایی را ارائه دهند