حذف یک مقاله‌ی چاپ شده

ماجرای افشای تقلب علمی پروفسور کومار چاندرا پس از سی سال خدمت

پروفسور رنجیت کومار چاندرا نزدیک به سه دهه در دانشگاه ممریال کانادا خدمت کرد و به‌عنوان یکی از مشهورترین متخصصان تغذیه و ایمیونولوژی‌ در جهان شناخته می‌شد. او تا ۱۲۰ روز در سال را در سفرهای علمی و شرکت در کنفرانس‌ها می‌گذراند، جایزه‌ی Order of Canada را دریافت کرد و می‌گویند که دو بار نامزد جایزه‌ی نوبل شد. به او «جواهر ممریال» می‌گفتند. او در سال ۲۰۰۱ مقاله‌ای از مطالعاتش را در مجله‌ی Nutrition چاپ کرد که در آن مدعی شده بود که مصرف مالتی‌ویتامین پتنب شده‌ی او ممکن است مشکل حافظه‌ی افراد مسن را که معمولاً پس از سن ۶۵ سالگی بروز می‌کند بهبود دهد. همین مقاله‌ی او که در سال ۲۰۰۰ برای مجله‌ی معروف British Medical Journal فرستاده شده بود بر اساس نظر یک متخصص آمار رد شد. این متخصص ادعا کرده بود که داده‌های مقاله کلاً ساختگی است. پس از افشای این مطلب‌، افراد برجسته‌ی دیگری مقالات معروف دیگر او را بررسی کردند و مدعی شدند که اصولاً ایشان هیچ‌یک از داده‌های آن مقالات را در عمل به‌دست نیاورده و آن‌ها را ساخته است‌. کمیته‌ی مستقلی این اتهام‌ها را تایید کرد و دکتر چاندرا به اجبار بازنشسته شد. در این بررسی‌ها معلوم شد که دکتر چاندرا ۱۲۰ حساب بانکی در چندین و چند کشور (عمدتا برای فرار از مالیات) با موجودی کل ۲ میلیون دلار داشته است‌. دانشگاه ممریال برای جلوگیری از لطمه‌ی فراوان به اعتبارش از عکس‌العمل جدی در مورد او صرف‌نظر کرد. او اکنون در یکی از مناطق ثروتمند‌نشین سوییس زندگی میکند.

خلاصه‌ای این داستان را در اینجا ببینید.
با تشکر از سید بشیر سجاد برای ارسال این مطالب.

گفت‌وگوی من با نماینده‌ی IDOSI در ایران راجع به مجله‌ی WASJ

بررسی اولیه‌ی مجله‌ی WASJ موجب عکس‌العمل آقای عبدالغفار عبادی که خود را نماینده‌ی رسمی ناشر این مجله (IDOSI) معرفی نموده‌‌اند گردید. چون این بحث‌ها در پایین بخش نظرات پست خیلی قبل آمده است شاید کم‌تر خوانده شود. فکر کردم اگر به‌عنوان پست مستقلی باشد، خوانندگان بیش‌تری از آن مطلع می‌شوند و ما را در درجه‌بندی این مجله کمک می‌نمایند.

ضمنا خوبست در مورد معیارهایی که یک مجله را «کم‌ارزش‌» می‌کند نیز بحث شود. به نظر ما یک مجله‌ی کم‌ارزش همه‌ی این ویژگی‌ها را دارد:

• پول خوبی برای چاپ مقالات دریافتی درخواست می‌کند،
• هیات تحریره‌ی معروفی ندارد،
• درصد پذیرس آن بسیار بالاست،
• زمان پاسخ به ارسال مقالات کوتاه است،
• داوری‌ها بسیار کوتاه و فاقد بررسی علمی و تخصصی است،
• داوری معمولاً توسط خود اعضای هیات تحریریه انجام می‌شود،
• معمولاً مجله عمومی است، یعنی در هر زمنیه‌ای مقاله می‌پذیرد،
• ناشر آن معروف نیست، و
• اکثر نویسندگان آن از کشورهای عرب زبان، ایران، ترکیه، چین و ... هستند.

ذکر این نکته‌ هم ضروری است که این بلاگ به هیچ جای رسمی‌ای وابسته‌ نیست و ما در این‌جا فقط نظر علمی خود را بیان می‌کنیم. روشن است که کمیته‌های ممیزه‌ی و ارتقای دانشگاه‌ها بر اساس این اطلاعات خود تصمیم می‌گیرند که به این مجله و مجلات مورد بحث دیگر چه امتیازی بدهند و این بحث‌ها کمک می‌کند تا همکاران دانشگاهی تصمیم بگیرند نتایج پژوهش‌های خود را به این مجلات بفرستند یا خیر.

این‌که این مجله در فهرست مجلات کم‌ارزش باقی بماند یا خیر پس از بررسی و اظهار نظر دیگر دوستان و همکاران مشخص خواهد شد.
ضمنا کاش این بحث‌های روشن‌گر در مورد دیگر مجلات اعلام شده هم صورت گیرد. من به‌نوبه‌ی خود از آقای عبادی تشکر می‌کنم.

نظر آقای عبادی پس از اعلام کم ارزش بودن این مجله از سوی این سایت‌:

با سلام
مطالب نوشته شده درباره مجله WASJ را که حضرتعالی تهیه کرده بودید خواندم و باعث تاسف اینجانب شد.

چرا اجازه می دهید که افراد غیر متخصص هر حرفی را در خصوص مجلات علمی و ساختار های ان بزبان اورند. آیا نظرات ارائه شده از سوی افراد ارای صلاحیت است و یا اینکه شما با چند ملاک ساده که خود آن را تهیه کرده اید آن را قضاوت می کنند. من بعنوان یکی از طرفداران تولید علم در کشور برای تک تک موارد اشکالی شما پاسخ دارم:
1- حضرتعالی سایت مجله WASJ را فاقد کمیته علمی خواندید در حالیکه اگر شما به سایت مراجعه کنید در حال ارتقا می باشد و سایت جدید در حدود 1 ماه آینده آماده می شود. مگر افرادیکه در این مجله مقاله چاپ می کردند این حرف شما را تایید می کنند.
2- شما گفتید که مجله IF ندارد. خوانندگان عزیز مجله از 2006 شروع به چاپ نموده و بر اساس قوانین ISI بعد از گذشت 2 سال IF برای مجله محاسبه می شود. یعنی برای 2008 و زمان اعلان مقدار واقعی ان آخر 2008 و ابتدای 2009 است . بنابر این طبیعی است که فعلا IF ندارد. آقای دکتر چرا اذهان را منحرف می کنید. اگر اطلاعات شما ناقص است حتما با یک کارشناس مشورت کنید. جدیدا ISI web of knowledge شروع به Citation این مجله بصورت
World Appl sci J نموده است. این به معنای داشتن IF است.

3- شما ادعا می کنید چرا نویسندگان از ایران – ترکیه و کشور های عربی هستند. آقای دکتر این طبیعی است که کشور های همسایه مقالات زیادی را ارسال دارند و از آنجائیکه این مجله هنو ز IF نگرفته است و در لیست JCR نیست مخاطبان بین المللی زیادی ندارد ولی این عیب علمی محسوب نمی شود. باید در نظر بگیرید که این ژورنال در سال سوم چاپ است.

4- در سایت شما بارها عنوان می شود مجلات پولی. از شما که یک شخصیت علمی هستید تعجب می کنم. بتازگی در کشور خودمان بسیاری از مجلات وجه دریافت می کنند. علت هم دارد. نشریات جدید بخاطر نداشتن اسپانسر مجبورند هزینه داوری ها و چاپ و نیز ارسال را بعد ازتایید از نویسنده درخواست کنند. آیا این خلاف مباحث علمی است؟ چرا ذهن ها را اینگونه منحرف می کنید. آقای دکتر بسیاری از مجلات آمریکایی و اروپایی که مبالغ بسیار بیشتری را درخواست می کنند.

5- قرار گرفتن این مجله در سایت ISI بخاطر رعایت استاندارد ها ی علمی ان است ولی شما از این مسئله تعجب کردید. من متعجب هستم چرا شما اینگونه شتابزده مجلات را بی ارزش می خوانید. مجلاتی که افراد زیادی شب و روز برای اخذ IF و افزایش کیفیت آن تلاش می کنند. خود شما جز ایراد گرفتن های شخصی و تحریک برخی افراد چه اقدامات مثبتی انجام داده اید. در دانشگاه شما که ادعای بسیاری دارد چند مجله ISI ثبت شده است. من بعنوان نماینده رسمی IDOSI publication در ایران آماده هرگونه مناظره با شخص شما و تیم شما در خصوص مباحث مطرح شده ام و استدعا دارو که نام مجلات را از سایت حذف نمایید که این حرکتی زشت و غیر علمی است .

در پایان از خداوند متعال توفیق روز افزون مقام معظم رهبری و تمام خدمتگذاران صدیق را در گسترش و تولید علم خواهان و خواستارم.

عبدالغفار عبادی
نماینه رسمی انتشارات در ایران

پاسخ من:

حناب آقای عبادی،
خوشحالم که به حمایت از یکی از این مجلات برخواستید. چون به نظر می‌آید فرد با اطلاعی هستید، لطفاً در مورد مجله‌ی WASJ
اطلاعات زیر را مرحمت کنید، شاید نظر من و همکاران برگردد:
۱- میزان حق‌التحریر هر مقاله در این مجله چقدر است؟
۲- متوسط زمان پاسخ به یک ارسال چند ماه است؟
۳- به‌طور متوسط بر اساس نظر چند داور برای هر مقاله‌ی ارسالی تصمیم گیری می‌شود؟
۴- نرخ پذیرش مقالات در این مجله‌ جقدر است؟

علت این پرسش ها اینست که این اطلاعات را از طریق سایت مجله نتوانستیم به دست آوریم.

با تشکر


ضمنا از این که مجله‌ی WASJ
بالاخره فهرست ادیتورهایش را منتشر کرد خوشحالم:
http://www.idosi.org/wasj/wasjboard.htm
و از این که در لیست ۵ نفر از همکاران ایران هستند در تعجبم. من چون این همکاران را نمی‌شناسم و گوگل هم نتوانست راهنمایی کند که این همکاران در چه دانشگاه‌هایی مشغولند و سابقه‌ی پژوهشی‌شان چیست، ممنون می‌شوم سمت‌های این همکاران و محل کارشان را نیز بیان فرمایید.

قطعا اعتبار هیات تحریره به اعتبار مجله خیلی کمک میکند.

پاسخ آقای عبادی:

جناب آقای دکتر قدسی
با سلام
احتراما ضمن تقدیر از پاسخ جنابعالی . 4 سوال مطرح شده نشان دهنده عجله حضرتعالی در خصوص محکوم نمودن مجله حاضر و یا در اینده سایر مجلات است و علت این گونه حرکات از سوی شما و همکاران برای من پوشیده است. آیا شما و تیم شما مرجع دارای صلاحیت جهت هتک حرمت علمی مجلات هستید . آین مجله دارای چندین کمیته علمی است که شما می توانید با مراجعه به سایت جدید زورنال( حدود 1 ماه آینده ) از آن مطلع شوید . در ضمن Managing editor جناب آقای Zeeshan هستند که می توانند تمام اطلاعات را به شما بدهند. http://www.idosi.org/contact.htm و یا [e-mail]

2- آیا شما باید تمام دانشمندان ایرانی را بشناسید. در صورت نیازمی توانیدمشخصات تک تک آنها را از آقای Zeeshan درخواست کنید .
3- میزان حق التحریر بین 150-300 دلار است که البته در بسیاری موارد بنا بر درخواست نوسندگان که دانشجی دکترا بوده و یا قادر یه پرداخت نمی باشند به آنها تخفیف داده و یا وجهی دریافت نمی گردد . چنانچه ما بتوانیم اشتراک مجله را در چند دانشگاه ایران و سایر کشور ها بگیریم این هزینه کاملا حذف خواهد شد . بنابراین ملاحظه می فرمایید که این مجله پولی بنا بر برداشت شما نمی باشد.

3- سیاست جدید مجله در معرفی 2 داور توسط نویسنده است و نیز مقاله توسط داور سوم بین المللی ارزیابی و توسط داور چهارم ویراستاری می شود. سیاست مجله در حفظ مقالات با کیفیت و تقویت انها جهت چاپ است. البته اگر مجله ما مقالات منعددی از کشورهای اروپایی و آمریکایی داشته باشدکه فعلا اندک است مطمئن باشید که چاپ مقالات نویسندگان ایرانی محدود خواهد شد.

4 – پروسه داوری شبیه بسیاری از مجلات معتبراست. جناب آقای دکتر چرا فکرمی کنید مجله ای که 6 ماه مقاله را بی جهت نگه می دارد مجله با ارزش و مجلاتی که این پروسه را سریعتر انجام می دهند فاقد ارزش اند. شما بعنوان یک داور در چه مدتی یک مقاله را داوری می کنید؟ مدت زمان داوری حداکثر 3 ماه است و به نویسنده Acceptance letter and invoice ویا Rejection letterداده می شود و پس از پرداخت مقاله وارد Waiting list می گردد.

5- جناب آقای دکتر هر مقاله ای در این ژورنال چاپ نمی شوند. البته کیفیت این ژورنال را با مجلات تاپ آمریکایی و اروپایی مقایسه نفرمایید. فقط همین قدر که ما بعد از 3 سال در حال گرفتن IF هستیم که این نشان دهنده citation خوب مقالات است. جناب آقایدکتر در بهترین مجلات با ضرایب تاثیر بالا نیز مقالاتی با استاندارد پایین چاپ می شوند. مطمئنا همکاری حضرتعالی و دوستان اندیشمند شما در کمیته علمی این ژورنال و مجموعه IDOSI می تواند در پیشرفت روز افزون این مجموعه و تولید علم در کشور کمک نماید. نرخ پذیرش در حدود50 درصد است و مقالات با کیفیت پایین رد می شوند. با توجه به مسئه سرقت علمی cover letter و نیز Copyright form نیز از نویسنده درخواست می گردد.

6- جناب آقای دکتر ما جدیدا فعالیت جدیدی را در این سایت آغاز کرده ایم و این آمادگی را داریم تا مجلات جدیدی را برای مراکز تحقیقاتی و دانشگاهها راه اندازی نموده و با رعایت موازین به نمایه های معتبر نیز دست یابیم. امیدوارم پاسخ های ارائه شده سلیقه مشکل پسند شما را تطمیع نموده باشد. در پایان دوباره متذکر می شوم که 4 سوال مطرح شده در بالا ملاک های خوب ولی کافی برای اعتبار و یا عدم اعتبار یک مجله نیستند. بیاییم بجای پاک کردن صورت مسئله به تقویت علمی مجلات کمک کنیم.

با تشکر عبادی

آخرین پاسخ من:

آقای عبادی،‌قرار نیست ما تمام دانشمندان ایرانی را بشناسیم. راجع به یک مجله صحبت می‌کنیم که شما مدعی نمایندگی رسمی آن هستید. خوب خیلی طبیعی است که ما علاقمند باشیم بدانیم که ۵ همکار ایرانی عضو هیات تحریریه چه کسانی هستند، در کدام دانشگاه مشغولند و رکورد پژوهشی اشان چیست. شما چرا از دادن این اطلاعات امتناع می‌فرمایید؟

... و تهدید آقای عبادی!
در پاسخ به نظری در این‌جا

جناب آقای فرشید
با سلام
لطفا اظهار نظرات شخصی خود را که بسیار خطرناک و منحرف کننده می باشد در این سایت قرار ندهید . من بزودی از این سایت به مقامات قضایی و علمی کشور شکایت می کنم زیرا احساس می کنم جز تخریب شخصیت علمی افراد و برخی مجلات اقدام مثبت دیگری انجام نمی دهد.

با تشکر عبادی

بقیه‌ در بخش نظرات خواهد آمد.

کپی کتاب و نرم افزار

با سلام
در ارائه آقای دکتر بازرگان صحبتی کوتاه در مورد کپی کتاب و نرم افزار توسط اساتید و دانشجویان شده و البته خود ایشان هم با توجه به گرانی بعضی نرم افزارها نظر صریحی در این مورد ندارند.

برای خود من این مساله کپی رایت یکی از مسائل تفکر برانگیز و جنجالی بوده و دوست دارم با بقیه هم در میان بگذارم.
اولا به نظر من کپی رایت بیشتر یک مساله اقتصادی و مادیست تا یک مساله اخلاقی و معنوی. بعضی از متفکرین اصلا چیزی به اسم مالکیت معنوی را به رسمیت نمیشناسند و خیلی از افراد هم (مثل خود بنده) کپی رایت را در بعضی مواقع ابزاری در درست قدرتمندان برای فشار به ضعیفان میدانند..

بدترین حالت قضیه اینست که مالکین کالاها (کتاب یا نرم افزار یا ....( قیمتی برای کالای خود میگذارند که در توانایی اقشار ضعیف نیست و به این شکل باعث عقب ماندگی آنها میشوند. قیمت فعلی کتاب و فیلم و نرم افزار در بازارهای جهانی برای درآمدی در سطح مردم ما همین حالت را دارد. حتی که هزینه 160 دلاری هم برای خیلیها حتی اساتید دانشگاه در ایران زیاد است.

اگر به قضیه صرفا به شکل اقتصادی نگاه کنیم آنوقت مساله متفاوت است. اولا داشتن حق کپی برای محصولات داخلی و نداشتن آن برای خیلی محصولات خارجی معنا پیدا میکند و ثانیا کل قضیه خلاصه میشود به تلاشی برای بهینه سازی نفع شخصی. همه پرسشها هم به این گونه طرح خواهند شد که "آیا حق کپی فلان محصول را بپردازیم یا نه| که جواب آن با ارزیابی سود و زیان قضیه داده خواهد شد.

این البته دلیلی بر نفی کلی قضیه نیست. به هر حال حضور در جامعه جهانی مستلزم تن دادن به قواعد بازیست و دولتمردان ما باید تلاششان را در این قضیه بکنند. مثلا شنیدم چین و مایکروسافت بر سر عرضه قانونی مایکروسافت ویندوز به صورت خیلی ارزان توافق کرده اند.


در آخر یک سوال از همکاران عزیز دارم. در صورتی که شما کتابی را به عنوان منبع انتخاب کرده اید و آنها را هم به صورت کپی در اختیار دانشجویانتان قرار نداده اید مساله دسترسی دانشجویان به کتاب را چگونه حل کرده اید؟
من در یک مورد با نویسنده کتاب صحبت کردم و فایل پی دی اف کتاب را به شرط اینکه روی وب نگذارم و دانشجویان هم کپی نکنند گرفتم.

پاسخ مدیر گروه علم‌سنجی به مطلبی در این بلاگ در مورد SCImago

جناب آقای دکتر الستی

رئیس محترم مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور

باسلام

احتراماً در بازگشت به نامه‌های مورّخ20/6/1387 حضرتعالی مبنی بر معرّفی وبگاه Scimago، بدینوسیله اطّلاعات لازم به پیوست تقدیم می‌شود. امیدوار است که مطالب ارائه شده، در راستای معرّفی قابلیّت‌ها و اعتبار آن وبگاه مفید واقع شود.

در ابتدا لازم به توضیح است که وبگاهِ SCImago، متعلّق به یک گروه پژوهشیِ مربوط به دانشگاه گرانادا در اسپانیا است که با استفاده از اطّلاعاتِ مقاله‌ها و نشریّه‌های نمایه‌سازی شده در پایگاه Scopus، به ارزیابی و تحلیل نشریّه‌ها و تولیدات علمی کشورها و حوزه‌های موضوعی مختلف می‌پردازد. بخش‌ عمده‌ای از تحلیل‌هایی که توسّط این وبگاه و به منظور ارزیابی نشریّه‌ها صورت می‌پذیرد، از الگوریتم PageRank الگوبرداری شده است و در واقع سعی می‌کند قابلیّت پیدایی (Visibility) نشریّه‌ها را در پایگاه Scopus از سال 1996 به بعد نشان دهد.

شایان ذکر است که الگوریتم PageRank، توسّط موتور کاوش Google نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد و در واقع به عنوان یکی از علائم تجاری Google به شمار می‌رود که پروانة ثبت اختراعات آن، با شمارة 6.285.999، در ادارة ثبت اختراعات و علائم تجاری آمریکا و به نام دانشگاه استنفورد به ثبت رسیده است. هدف اصلیِ PageRank به عنوان یک الگوریتم تحلیل پیوندهای اینترنتی، "اندازه‌گیری" اهمّیّت نسبی یک مدرک در هر مجموعه (مثلاً در یک وبگاه یا یک نشریّه) است و به همین دلیل، این وبگاه، هر مدرک را بر اساس پیوندهایی که از سایر مدارک دریافت کرده است، به صورت عددی وزن‌دهی می‌کند. پایه و اساس آماریِ این الگوریتم، توزیع احتمالاتی است. در توزیع احتمالاتی، برای هر احتمال اعدادی بین صفر و یک در نظر گرفته می‌شود. بنابراین،‌ احتمال 0.5 در این الگوریتم به این معنی است که برای وقوع یک چیز، به میزان50% شانس وجود دارد. به بیانی دیگر، 50% احتمال وجود دارد که یک شخص با کلیک‌های تصادفی که انجام می‌دهد، به مدرک مذکور هدایت شود. با توجّه به افزایش توجّه به روش‌های وب‌سنجی در مطالعات علم‌سنجی، اخیراً الگوریتم PageRank به عنوان یک جایگزین برای شاخص «ضریب تأثیر» که توسّط «مؤسّسة اطّلاعات علمی» مورد استفاده قرار می‌گیرد پیشنهاد شده است و به دنبال آن‌ نیز برای نخستین بار، این الگوریتم در وبگاه eigenfactor.org به مورد اجرا درآمده است. به این ترتیب، وبگاه eigenfactor.org، یکی از اوّلیّن وبگاه‌هایی است که برای تعیین میزان اعتبار هر نشریّه، به جای شمارش صِرفِ جمع استنادهایی که به یک نشریّه صورت گرفته است، «اهمّیّت» هر استناد را بر اساس روشِ PageRank در نظر می‌گیرد.

هم‌اکنون وبگاهِ SCImago، به عنوان یکی از وبگاه‌های مورد استفاده در مطالعات «وب‌سنجی»، بیش از پیش مورد توجّه متخصّصان علم‌سنجی قرار دارد. یکی دیگر از دلایل اهمّیّت یافتن این وبگاه، گزارش‌های آماری مختلفی است که با فورمتی کاملاً کاربرپسند و قابل انتقال به نرم‌افزارهای تجزیه و تحلیل آماری نظیر Excel در اختیار قرار می‌دهد و امکان مقایسه و تجزیه و تحلیل وضعیّت تولیدات علمی کشورها، موضوع‌ها، سازمان‌ها و دیگر شاخص‌های علم‌سنجی را فراهم می‌سازد.

در نهایت باید اذعان داشت، هر چند این وبگاه نشریّه‌های تحتِ پوششِ پایگاه Scopus را که هنوز درصد قابل توجّهی از آن‌ها از نظر Peer Review بودن از اعتبار لازم برخوردار نیستند به عنوان مبنای تجزیه و تحلیل خود قرار می‌دهد، امّا از طرفی دیگر، به دلیل قابلیّت‌های نرم‌افزاری مفیدی که در اختیار دارد و همچنین به دلیل توانمندی‌هایی که در بخش بازیابی و انتقال اطّلاعات آن وجود دارد، روزبروز بر اهمّیّت آن افزوده می‌شود و بنا به پیش‌بینی بسیاری از متخصّصان علم‌سنجی، در آینده‌ای نه چندان دور، به عنوان رقیبی جدّی برای «مؤسّسة اطّْلاعات علمی» به شمار خواهد رفت.

گفتنی است که «گروه علم‌سنجیِ مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور»، در بخش‌هایی از طرح تحقیقاتی خود در طرح تحوّل علم و فنّاوری کشور که در راستای تدوین نقشة جامع علمی کشور ارائه داده است، علاوه بر این که تجزیه و تحلیلِ اطّلاعاتِ پایگاه‌های «مؤسّسة اطّلاعات علمی» را مبنا قرار داده است، بر اساس اطّلاعات وبگاه Scimago نیز به تجزیه و تحلیل اطّلاعات پرداخته و نتایج آن را به عنوان اسناد پشتیبان، به گروه تلفیق ارسال کرده است.

با آرزوی توفیق‌های الهی

عبدالرضا نوروزی چاکلی

مدیرگروه علم‌سنجی

23/6/1387

پیش‌نهادی برای نحوه‌ی داوری در کنفرانس‌های بزرگ داخلی

یکی از مشکلات ادامه دار ما در کنفرانس‌های بزرگ داخلی سازوکار داوری است که دکتر جلالی در پست خود به آن اشاره کردند. انتخاب داوران برای هر مقاله چندان مناسب نیست. تعداد مقاله‌ی ارسالی به برخی از داوران هم خیلی زیاد (گاهی بیش از ۲۰) است. عده‌ای هم حال و حوصله‌ی کافی برای خواندن دقیق مقالات ندارند. این منجر می‌شود که در هفته‌ی آخر دفتر کنفرانس مجبور ‌شود با تلفن به تک تک داوران پیگیری ‌کند؛ بعضی‌ها هم تازه یادشان می‌افتد که ۲۰-۱۰ مقاله را باید داوری کنند. به‌علت انتخاب‌های نادرست خیلی از مقالات در زمینه‌ی اصلی داور نیستند و در نتیجه داور یا با دقت کم آن‌ها را داوری می‌کند یا خیلی از آن‌ها را در آخرین فرصت‌ها پس می‌فرستد. البته در این میان هم‌کارانی هستند که با دقت فراوان و به‌صورت حرفه‌ای و بدون چشم‌داشتی مقالات زیادی را به‌نحو خوبی داوری می‌کنند که واقعا کنفرانس‌‌های ما مدیون این افراد است.

همه‌ی این‌ها موجب می‌شود که چند صد مقاله‌ی داوری نشده تا نزدیکی‌های اعلام نتایج---با وجود تمدید احتمالی---روی دست برگزارکنندگان کنفرانس تل‌انبار شود که بالاخره باید جوابی به آن‌ها داد. در نتیجه چند جلسه با تعداد کمی از هم‌کاران گذاشته می‌شود تا هم تکلیف این مقالات را مشخص کنند تا هر مقاله‌ای دست‌کم یک داور داشته باشد و هم مقالات پذیرفته شده، رد شده، یا پوستری را مشخص کنند.

در سال گذشته در کنفرانس انجمن کامپیوتر حدود ۱۵۰۰ مقاله ارسال شده بود که نیاز به ۴۵۰۰ داوری داشت. اگر هم ۲۰۰ داور باشد--- که نیست--- به هرکدام حدود ۱۳ مقاله می‌رسد. کلاً حجم کار بسیار بسیار بالا است و به همین دلیل هم با کیفیت پایینی انجام می‌شود. در نتیجه مقاله‌های ضعیفی قبول می‌شوند. یا تعداد خیلی زیادی مقاله از برخی نویسندگان پذیرفته می‌شود. البته در این‌جا هم بدنیست حجم کاری که مجاناً انجام می‌شود به نویسندگان مقالات ، به خصوص آن‌هایی که مرتب زنگ می‌زنند و چواب مقاله‌اشان را می‌خواهند گوشزد شود.

اما آیا راه‌های بهتری برای انجام با کیفیت این‌کار نیست؟ به‌نظر من هست. این پیش‌نهاد برای کنفرانس‌های بزرگی مانند کنفرانس کامپیوتر است و البته نیاز به طراحی یک سیستم کامپیوتری مناسب دارد که بک‌بار برای همیشه باید به‌صورت حرفه‌ای تهیه شود (نه‌ این‌که هر سال مجری یک سیستم ناقص فقط برای خود تولید کند). البته پیش نهاد دکتر جلالی برای برگزاری چند کنفرانس تخصصی به صورت سالانه و یک کنفرانس عمومی (بدون مجموعه‌ی مقالات) هر ۳-۲ سال یکبار خیلی جالب است و من با آن کاملاً موافقم.

۱- از داوران بالقوه به صورت ایمیل دعوت شود و ازآن‌ها خواسته شود که در صورت تمایل به داوری صفحه‌ای را پر کنند که در آن علاوه بر درج مشخصات، و این‌که حداکثز چند تا مقاله را می‌توانند داوری کنند، با دقت کافی از لیستی از زمیته‌ها، چندتا از آن‌هایی که تخصص کافی دارند و مایلند داوری کنند را علامت بزنند. این لیست توسط برگزارکنندگان به صورت لیستی سلسله‌مراتبی از زمینه‌هایی که کنقرانس مقاله می‌پذیرد تهیه می‌شود. تهیه‌ی این لیست باید با دقت کافی انجام شود و از عناوین کلی مانند مثلاً فناوری اطلاعات (درمورد کنفرانس کامپیوتر) اجتناب شود.

۲- از ارسال کنندگان خواسته شود تا دو گونه از مقاله با اسم و بی اسم نویسندگان ارسال کنند و علاوه بر کلمات کلیدی، یک یا چند زمینه را خود انتخاب کنند. هم‌چنین چکیده‌ی مقاله‌ی خود را در سیستم وارد کنند.

۳- فهرستی از مقالات و نیزچکیده‌ی آن‌ها در وب تهیه شود تا فقط داوران بتوانند آن‌ها را ببینند. track chair ها با خواندن این چکیده‌ها مقالاتی که به آن track متعلق است را انتخاب کنند. در این انتخاب نظر نویسنده هم در نظر گرفته می شود. ولی ممکن است او دقت کافی نکرده باشد.

۴- track chair بر اساس اطلاعات موجود از داوران (به‌خصوص داوران جدید که ممکن است اطلاعات قبلی در ذهن افراد نباشد) داوران هر مقاله را تعیین و از طریق سیستم به آن‌‌ها ارسال می‌کند و می‌تواند از طریق ایمیل پیگیری نماید.

البته اگر کنفرانس‌های تخصصی کوچک برگزار شود، کار بسیار جمع‌وجو و ساده‌تر است و نیازی به این پیچیدگی‌ها نیست.

وبلاگ بازبینی عملکرد اساتید

امروز متوجه شدم وبلاگ جدیدی با عنوان فوق شروع به کار کرده است. به سهم خود از این حرکت استقبال میکنم. امیدوارم پست کنندگان همیشه حرمت تمام اساتید خود را نگهدارندو فقط به نکات منفی نپردازند و سعی نکنند به صورت غیر مستقیم استاد مربوطه شناسائی شود که در ان صورت از ارزش کار آنان کاسته خواهد شد. در ستون درباره وبلاگ آمده است:

درس معلم ار بود زمزمه‌ی محبتی
جمعه به مکتب آورد طفل گریز پای را
همواره اساتید مورد احترام اقشار جامعه بوده و هستند. اساتید با عملکرد خوب خود بستر رشد و تربیت را فراهم می‌آورند. عملکرد یک استاد تنها به درس دادن، امتحان گرفتن و تصحیح اوراق خلاصه نمی‌شود. هدایت و رشد صحیح دانشجویان نیازمند در نظر گرفتن مسائل دیگری مانند برقراری عدالت بین دانشجویان، پرهیز از برخورد ناصحیح، عدم اعمال نظر شخصی در سنجش دانشجویان و نظایر آن است. چه بسا اساتید معروفی که با در نظر گرفتن این جنبه‌ها دارای عملکردی ضعیف هستند.
در حال حاضر، در دانشگاه‌های کشور هیچ روش اصولی برای سنجش و بازبینی عملکرد اساتید با توجه به جنبه‌های یاد شده وجود ندارد. این وبلاگ مکانی برای دانشجویان است که عملکرد اساتید خود را به نقد کشند و زوایای مختلف عملکرد نامناسب آنها را ارائه دهند. امید است این زمزمه محبت تا بودن آواز باد و باران در زمانه در ذهن‌مان باقی بماند.

لینک: http://studs-review-profs.blogfa.com

ویدیوی آموزشی و اسلاید درباره اخلاق علمی

سلام به همگی. من یک ویدیوی آموزشی درباره اخلاق علمی تهیه کرده ام که درباره اغلب بحثهایی که در اینجا کرده ایم صحبت میکند. خود اسلایدها را هم گذاشته ام که اگر همکاری خواست از آنها استفاده کند بتواند. ویدیو 44 دقیقه است و به فرمتهای مختلف تهیه شده.

سایت امریکا:
http://www.ece.umn.edu/users/kia/RespRsch/

سایت ایران:
http://ece.iut.ac.ir/Faculty/kia/RespRsch/

(که البته همین الان دارم فایلها رو روی این سایت میگذارم)

امیدوارم که مفید باشد

آیا ارائه مصداق های تقلب بدون ذکر نام مفید است؟

باسمه تعالی- امروز، به درخواست یکی از همکاران، یکی از پست هایم در این بلاگ، که به بیان دو مصداق تقلب پرداخته بود، را حذف کردم. آن همکار محترم نگران این بود که خوانندگان فرض می کنند که مصداق ها از دانشکده ما است و در نتیجه پست کردن آن برای آبروی دانشکده خوب نیست. هرچند که به احترام ایشان درخواستشان را پذیرفتم و عمل کردم، ولی نگرانی ایشان را تایید نمی کنم. آبروی دانشکده را در درجه اول آن می برد که تقلب می کند و این مختص دانشکده ما نیست و خوشبختانه افراد خاطی در جمع ما آنقدر کم اند که به شمارش نمی آیند. بر عکس، ذکر مصداق ها، البته بدون نام و از طرف خود ما، به کسانی که مورد را شنیده اند یاد آور می شود که کلیت دانشکده سلامت است و این خلاف ها را برنمی تابد. به عنوان یک مثال متقابل در یکی از دانشکده ها فردی ترجمه کامل یک کتاب معتبر را به عنوان تالیف خود چاپ کرده است. خبر آن همه جا رفته است. اگر استادان آن دانشکده از این کار اظهار برائت نکنند، که هنوز نکرده اند، آیا نباید آنان را به حداقل بی تفاوتی به این عمل غیر اخلاقی متهم کرد؟ نگرانی من از آن است که کسی تقلب کند و از کار خود پشیمان نباشد و بر عکس از کار خود دفاع کند و باین ترتیب حداقل در حوزه اطراف خود فرهنگ تقلب و "بزن و ببر" را گسترش دهد. به آن همکار محترم می گویم نصیحت کردید و من پذیرفتم در حالیکه خلافی مرتکب نشده بودم. اما آیا اگر خاطی را نصیحت کردیم و به خلافش ادامه داد چه کنیم؟ اگر بدون ذکر نام مصداق را ، از باب "ادب آموزی از بی ادبان" ارائه کنیم شاید از ترس آبرو در رفتارش تجدید نظر کند. آبروی هیچ دانشکده ای با ذکر مصداق های اندک شمار اعمال مغایر با اخلاق علمی نمی رود، بلکه عدم برخورد با خاطی و در نتیجه گسترش فرهنگ تقلب کردن آبرو خواهد برد، البته اگر در آن صورت آبروئی بماند! اگر برخورد نمی کنیم اظهار برائت بازدارنده است و حفظ آبرو می کند. نظر همکاران برایم راهگشا و مغتنم است.

کمیته‌ی رعایت اخلاق چاپ مقالات عملی (COPE)

با تشکر از دکتر رضا ملک‌زاده برای ارسال این لینک.